Tamanrasset, kruispunt van de waardigheid

“Heer, gij zijt de bestemming van mijn ziel…” Ge kent deze lofzang. Gezongen door Afrikaanse stemmen in de kerk van Tamanrasset, heeft deze me teruggebracht naar die Negro Spiritual waaraan muziek werd ontleend, “Nobody knows the trouble I’ve seen…”. Maar meer dan dit lied, is het de Eucharistiebijeenkomst zelf die me het meest getroffen heeft.

De meerderheid van de deelnemers was samengesteld uit christenen migranten, hetzij degenen die verbleven in die grote stad van Zuid Algerije, hetzij degenen die op het punt stonden naar het Noorden te vertrekken, altijd met het risico terug naar de grens gebracht te worden. Deze christenen, mannen en vrouwen, zijn niet naar de kerk gekomen om enige materiële steun te vragen, om ten laste te worden genomen of bijstand te krijgen. Zij zijn komen bidden, naar God hun hoop en hun miserie uit te roepen, zoals de slaven van de katoenproducenten van Amerika dit deden. Het is in deze bijna dagelijkse bijeenkomst, [bleu marine]doorheen hun lofzangen, hun roepen naar God, dat zij hun waardigheid van mannen en vrouwen terugvinden en tonen[/bleu marine]. Zij kunnen deze nergens anders uitdrukken. Op straat, worden ze aangevallen, op hun werkplaats, worden zij uitgebuit, in hun getto’s zijn ze onveilig. Hier, kunnen ze helemaal zichzelf zijn : kinderen van God, aan wie zij de bescherming vragen en aan wie ze hun dank betuigen.

En als onze Eucharistievieringen werkelijk open plaatsen waren waar we onze identiteit van zonen en dochters van de Allerhoogste kunnen terugvinden, waar we opnieuw die gebiedende stem van Petrus kunnen horen die zei aan de bedelaar aan de poort van de Tempel : “[bleu] Zilver en goud heb ik niet, maar wat ik heb dat geef ik u : in naam van Jezus Christus de Nazarener, sta op en ga ! [/bleu]” ([mauve fonce]Hand. 3, 6[/mauve fonce]) ? Onze vrienden migranten hebben hun landen ten Zuiden van de Sahara verlaten niet vanuit een verlangen naar avontuur (ook al zijn er sommigen die het ook doen met die bedoeling), maar [bleu marine]omdat ze geen andere uitweg zien dan hun land te verlaten [/bleu marine] hetzij om economische redenen, wat het meest frequente geval is, hetzij om politieke redenen. Door hun vertrouwen te schenken aan maffia-achtige netwerken, die in ’t algemeen goed georganiseerd zijn, nadat zij de bijstand hebben gevraagd van hun families of van hun vrienden, zijn zij op weg gegaan zonder goed te weten tot waar hun uittocht hen zou leiden. Maar hun doel is het Europa van hun dromen te bereiken, om er het levensnoodzakelijke te vinden of hun familie te doen leven die zich voor hen heeft opgeofferd. In de meerderheid van de gevallen, geleidelijk beroofd van alles, is het de illusie die hen te wachten staat. Na een eerste en gevaarvolle tocht doorheen de woestijn, stranden ze in Tamanrasset of een andere stad van het Zuiden. Er blijft hun nog een lange weg te doorlopen [1], naar het Noorden, om eindelijk in te schepen op overladen bootjes naar een Europa dat ze nooit zullen bereiken.

[bleu marine]Wat velen onder hen redt, is hun diep ingeworteld geloof[/bleu marine]. Het is ook een solidariteit die duur verworven werd, maar zonder dewelke zij hopeloos verloren zouden zijn. Het is tenslotte hun koppig verlangen hun doel te bereiken. Het is hun onmogelijk rechts omkeer te maken : terugkeren bij de hunnen met lege handen is ondenkbaar. Hun beslistheid is zo sterk dat niets noch niemand hen kan ontmoedigen. Zelfs teruggeleid tot aan de grens in voorwaarden die soms onmenselijk zijn, komen zij terug om het avontuur nog eens en nog eens aan te gaan.

(Kaart met de katholieke implantaties in de Algerijnse Sahara)

We moeten er alles aan doen om aan de migranten hun waardigheid van mannen en vrouwen terug te schenken. En het is gelukkig dat onze bijeenkomsten de plaatsen van ontvangst daarvoor kunnen zijn. Deze zijn ook het vertrekpunt van solidariteit en het in handen nemen door de migranten zelf van hun eigen toestand.

Maar wij kunnen deze onmiddellijke bezorgdheden niet scheiden van de zware economische en sociale problemen. Hoe geen gevoelen van onmacht voelen ten overstaan van de uitgestrektheid van dit fenomeen ? We weten het, nadat Europa zijn deuren heeft gesloten voor de migranten, voert dat continent ook zijn geruststellende aanpak uit. We zijn ver weg van de ontwikkelingshulp ! [bleu marine]Laten we onophoudelijk het grote belang van het respect voor de mensenrechten opnieuw bevestigen [/bleu marine] op de controle van de stroom van migranten. Ons geloof en onze sterkste menselijke overtuigingen ons om de mondialisering meer humaan te maken. Dat wil zeggen, hogerop, een andere ontwikkelingspolitiek te bevorderen en de ongelijke commerciële uitwisselingen aan te klagen die Afrika armer maken, en de emigraties die we kennen onvermijdelijk maken.