De gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen in het dagelijkse leven.

[vert]KBA:[/vert] Mannen en vrouwen hebben gelijke kansen wanneer ze gelijk zijn in het uitoefenen van menselijke en burgerlijke rechten. Doorgaans hangt het respect voor gendergelijkheid af van de opvoeding en van de geestelijke cultuur. Wordt in uw familiale omgeving deze gelijkheid tussen man en vrouw, tussen meisjes en jongens gerespecteerd?

[vert]A. Bahige:[/vert] Enerzijds wel, want in de opvoeding krijgen zowel de jongens als de meisjes de kans om te studeren. Anderzijds op het gebied van wat het erfenisrecht betreft, niet. In de gewoonten van de Bashi kunnen meisjes geen goederen van de vader erven. Enkel en alleen omdat het meisjes zijn. Zelfs diegenen, die hogere studies hebben beëindigd als advocate, doctores, of journaliste, beëindigd, hebben geen recht op een erfenis. Volgens de Bashi moet het erfgoed in de familie blijven. De traditie zegt immers dat een meisje dat huwt haar schoonfamilie verrijkt. Haar familie verliest zo een zekere en efficiënte werkkracht. Zo komt het dat bij het huwelijk van een meisje de vader en de broers de enigen zijn, die recht van spreken hebben bij de discussie over de bruidsschat. De moeder mag hierbij niet verschijnen en moet in de keuken blijven. Zij heeft geen enkel recht op inspraak en dat terwijl zij het toch is die het meisje negen maanden gedragen heeft. Zij is ook degene, die gedurende jaren de borstvoeding heeft gegeven en die haar ook opgevoed heeft tot vrouw die ze moet worden.

Ook bij de dood van de vader, zijn het, indien hij geen zoon heeft, de ooms aan vaderszijde, die erven. Voor zijn dochters is dit moeilijk te aanvaarden en is dit het begin van heel wat misverstanden en twisten onder hen. Tot op vandaag zijn er meisjes die het huis worden uitgestuurd als er geen ouders meer zijn.

[vert]KBA:[/vert] Hebben uw jongens en meisjes dezelfde taken in huis?

[vert]A. Bahige:[/vert] ik zou dat niet durven zegen, want meisjes moeten vroeger opstaan dan jongens. Ze doen dan huishoudelijke taken terwijl de jongens blijven slapen.

Hier bij ons is er over het algemeen een verschil, alleen door de naam al, die men aan het kind geeft bij de geboorte. Bijvoorbeeld, aan de jongens geven de vaders bij de Bashi namen die hen trots kunnen maken. Bijvoorbeeld Mulume, wat “de man” betekent; of “Cubaka” wat “de bouwer of bouwmeester” betekent. Wat de namen van de meisjes betreft, verwijzen deze naar materiele goederen, die bij de bruidsschat gaan bijdragen aan het prestige van de vader en zijn familie. Bijvoorbeeld “Zihiruka”, wat betekent “de koeien komen er aan”. Deze namen bestendigen de discriminatie. Men bevindt zich werkelijk in een patriarchaal systeem.

De kwestie van gelijkheid wordt verkeerd begrepen. Als er vrouwen gelijkheid opeisen, denkt iedereen dat deze eis voornamelijk van vrouwen zonder man, namelijk de ndumba, of van prostituees, mbaraga komt. Binnen de gemeenschap wil men niet spreken over de gelijkheid tussen man en vrouw. Men wil eerder een quotum vastleggen, onderhandelen en vertroetelen om hun rechten te vinden. Er zijn weinig mannen die in het openbaar durven opkomen voor de zaak van gendergelijkheid. Zo komt het dat bij de verkiezingen het vooral de mannen zijn die hun echtgenotes opleggen niet op vrouwelijke kandidaten voor afgevaardigden te stemmen. Mannen gebruiken hiervoor de lokale wijsheid die zegt: “Een mushiman sterft voor zijn vrouw en zijn bananenboom”. Ze hebben schrik dat de verkozen vrouw haar familie en kinderen zal achterlaten om in Kinshasa naast mannen te gaan werken en zij herhalen voortdurend de vraag: “wie zal de kleren dan wassen?”

[vert]KBA:[/vert] Wat moet er volgens uw mening gedaan worden om deze tendens om te keren?

[vert]A. Bahige:[/vert] Men moet de families sensibiliseren, vooral in de dorpen waar men profiteert van de onwetendheid van de vrouw. De verenigingen moeten veel sessies organiseren; ook de kerken kunnen hier een rol spelen. Men moet vooral gebruik maken van veel nederigheid; de gezagdragers, de traditionele chefs en leiders van de verenigingen, naar wie goed geluisterd wordt, sensibiliseren. Ook de media kunnen veel doen. Men moet gespreksmomenten organiseren rond pot en bier, waar ze hun vrouwen uitnodigen, die hen goede raad kunnen geven. Men moet reclame maken voor de waarden van vrouwen en meisjes als menselijk wezen.

[vert]KBA:[/vert] Inderdaad, advertenties hebben een invloed op de gewoonten. Men zou deze kunnen gebruiken om de evolutie aan te tonen van de rollen en verantwoordelijkheden van mannen en vrouwen in uw samenleving.

[vert]A. Bahige:[/vert] De boodschap moet eerst aangepast worden, strategieën moeten gezocht worden om luisterbereidheid te creëren en jongens en meisjes moeten in die zin worden opgevoed, want de weg naar gelijkheid ligt is nog lang.

[mauve fonce]Lezen ook: [/mauve fonce] Freins et défis à l’égalité du genre entre femmes et hommes