missionarissen van afrika
missionnaires d’afrique

L A V I G E R I E . be

Is de Islam verenigbaar met het Wereldlijke ?

Nuntiuncula N° 682 September-Oktober 2013
vrijdag 1 november 2013 door D.F. (Vertaling), P. Geers

Wat de moslimwereld, en meer bepaald de Arabische wereld, vandaag beleeft is verre van een lente, het is een tragedie.
Deze tragedie bestaat hierin: de Islam heeft zijn strenge identiteit verloren en geen enkel gezag is in staat te beslissen wat de “ware” islam is. Tussen traditie en moderniteit, schommelt het, pratikeert de mengeling van het samenwonen. De veelvoudige traditie is ongrijpbaar geworden en over de moderniteit bestaat er geen enkele consensus. In werkelijkheid, als men het van meer nabij bekijkt, dan kan men vaststellen dat het “moslim sacrale” altijd inwerkt op de wil of op de aanspraak op hervorming, en dat de toenaderingen naar de democratische moderniteit het immobilisme en het conservatisme slecht verdoezelen: het statuut van de vrouwen is weinig bewogen, de charia (moslimwet) en de jihad (heilige oorlog) blijven alom tegenwoordig, ook al zijn ze minder zichtbaar.

Naceur Ben Cheikh (moslim denker met een westerse vorming) zegt dat het debat over de laïciteit (wereldlijkheid), in landen met een moslim meerderheid, niet de politieke dimensie lijkt te nemen dat het verdient. De wereldlijken mogen goed uitleggen dat zij bereid zijn het recht op uitdrukking te verdedigen van de verschillende politieke strekkingen, het islamisme inbegrepen, maar krijgen deze laatste niet te horen. Zoals Prof. Mohamed Ettalbi het goed uitlegt, de salfistische islam sluit uit zijn horizon van denken elke democratische visie uit van het politieke beheer van de stad.

In 1988, zegt de Pakistaan Fazlur Rahman (moderniserend) dat “de sociaal-politieke orde, de politieke zorg dus wel degelijk aanwezig is in de oorspronkelijke visie van de profeet. Dat is de reden waarom de wereldlijkheid strikt tegengesteld is aan de geest van de islam, vijandig tegenover het verlangen dat diep verankerd is in het bewustzijn van de gelovende mensheid, van een sociale orde gebaseerd op de ethiek.”
Andere moslim denkers zeggen dat de wereldlijkheid een louter westelijk verschijnsel is, geheel vreemd voor de moslim samenlevingen. Zij prijzen het verwerpen van de wereldlijkheid warm aan als totale scheiding tussen godsdienst en staat en de noodzaak de aanwezigheid van de Islam te aanvaarden als sociale ethiek en wetgeving (charia) in de samenlevingen waar de meerderheid moslim is.

Nog anderen verlangen meer en meer een grotere gelijkheid tussen de mensen van hun samenleving. Zo zullen we in de Arabische wereld pogingen zien, opwellingen, een zoeken naar evenwicht tussen de moslimwet (of een aanpassing ervan) en de levensverwachtingen van hun tijdperk.

Zo werd reeds in 1857 een akkoord, [mauve fonce]“Nationaal Pact”[/mauve fonce] genaamd, getekend tussen de verschillende strekkingen en gevoeligheden in Tunesië door meer gelijkheid te geven aan de burgers. In die tijd ook, zal men meer en meer Arabische landen zien die de speciale belasting afschaffen die tot dan opgelegd werd aan de niet-moslim burgers. Die evolutie kon vastgesteld worden in bijna alle landen van het Nabije Oosten en van Noord Afrika. Irak en Syrië, geleid door de Baath partij, zullen zelfs een regime hebben dat ronduit wereldlijk is.

We lezen in het tijdschrift [mauve fonce]“La Vie”[/mauve fonce] (nr. 3135) een artikel van Fethi Bouslama die ons een nieuw middel voorstelt om te weten of een moslim ook democraat is. Hij zegt dat het volstaat hem drie vragen te stellen :

  • Is hij voorstander van de gelijkheid van de geslachten, wat een kritische lezing van de Koran veronderstelt ?
  • Aanvaardt hij de vrijheid zich los te maken van de godsdienst of deze te veranderen ?
  • En tenslotte, of hij voorstander is van de scheiding tussen de politieke en het religieuze?

En eraan toevoegen dat de moslimwereld niet uit zijn crisis zal geraken als deze er niet toe komt vooruitgang te maken op deze drie punten.

Als het waar is te bevestigen dat het onderscheid tussen het tijdelijke en het spirituele veranderlijk is kunnen zijn, volgens de tijdperken en de gebieden, in de schoot van de moslimbeschaving, de mengeling blijft veder duren. De Islam heeft een sterke neiging een fusionerende smeltkroes te zijn. Is de profeet Mohamed, de historische stichter van de Islam die door de Koran aangeduid wordt als “het mooie voorbeeld” [mauve fonce](zie Koran 33.21)[/mauve fonce] niet tegelijker tijd religieus, politiek en militair geweest ?

De universele Verklaring van de rechten van de mens, handvest van de U.N.O., dateert van 10 december 1948, maar de grote meerderheid van de moslimlanden was toen nog onder buitenlands bewind. We zouden ons een tekst kunnen voorstellen die lichtjes verschilt als er landen met een moslimbeschaving tussen de staten waren geweest die de U.N.O. hebben gesticht.

Vandaag ondertekenen de Arabische landen het handvest, maar het zou interessant zijn te weten hoeveel het goedgekeurd hebben zonder voorbehoud van bepaalde artikels.

De toestand in het Westen is zeer verschillend. Luc Ferry, hedendaagse Franse filosoof en bekende wereldlijke, zegt dat het christendom de overgang toelaat naar de wereldlijkheid. Men moet ook zeggen dat er in het Westen en volgens de landen, verschillende toepassingen van de wereldlijkheid bestaan.

Paus Benedictus XVI, van zijn kant, heeft zich tot de christenen van de Arabische wereld gericht, niet lang geleden, en hij heeft een formule voorgesteld die me zeer interessant lijkt [mauve fonce](zie ECCLESIA IN MEDIO ORIENTE, van 14 sept. 2012)[/mauve fonce] waarvan hier een uittreksel: “De gezonde wereldlijkheid, betekent de geloofsovertuiging bevrijden van het politieke gewicht en de politiek te verrijken in verhouding tot de geloofsovertuiging. Een dergelijke gezonde wereldlijkheid waarborgt aan de politiek te kunnen werken zonder de godsdienst te instrumentaliseren, en aan de godsdienst, op een vrije manier te leven zonder zich te bezwaren van de politiek gedicteerd door het belang”.

Als de profeet Mohamed zichzelf verplicht was, in een tribale en in clans georganiseerde samenleving, het beheer van zijn gemeenschap op alle vlakken (religieus, economisch, cultureel, politiek en militair) op zich te nemen, dan zou de Islam, die beleefd wordt in een moderne maatschappij, van zijn kant, het bewijs van vindingrijkheid en creativiteit moeten leveren; ’t is te zeggen durven zich herdenken en heruitvinden door resoluut de weg van de spiritualiteit en van de wereldlijkheid te nemen.

De secularisatie van de kennis is verbonden met de verhouding tussen de tolerantie en de wereldlijkheid. Welke van de twee godsdiensten de christelijke of de moslim, is het de meest verdraagzame ? De Islam bevordert de verdraagzaamheid tussen moslims en respecteert de niet moslim belijdenissen. Dat is ontegensprekelijk. Maar wat op het spel staat is niet de religieuze voorkeur of welwillendheid, maar precies de algemene broederlijkheid tussen vrije mensen. Deze sluit het recht in te twijfelen aan de letter van de godsdienst, zelfs het recht op het atheïsme.

Moet men de godsdienst scheiden van de politiek ? Waarom niet ? We stellen hier vijf redenen voor voor degenen die geloven in de goede gegrondheid van de wereldlijkheid:

  1. De vrijheid van denken die de regeringsfunctie begrenst tot het verzekeren van de veiligheid.
  2. De gelijkheid tussen de personen, zodat de kracht toekomt aan het recht van menselijke oorsprong.
  3. De plicht voor de politiek om de wereld hier beneden te organiseren, terwijl de godsdienst de hoop onderhoudt van het hiernamaals.
  4. De zwakheid van elke religieuze regering, die meer bezorgd is om de godsdienst te instrumentaliseren dan om de vooruitgang na te streven.
  5. De onmogelijkheid van een religieus akkoord binnen eenzelfde godsdienst.

[vert]Het besluit dringt zich op: de nationale band in de plaats stellen van de religieuze eenheid en de neutraliteit in plaats van de verwarring tussen STAAT EN GODSDIENST[/vert].

Paul Geers
 

[bleu marine]Om hierover meer te weten :[/bleu marine]

  • Lewis Bernard, L’Islam en crise, Gallimard, 2003, 183 p
  • Sanson Henri, L’Islam au miroir du Christianisme, Fidélité, 2001, 126p
  • Abdou Filali-Ansary, Réformer l’Islam, Poche n°210, 2005
  • Jourdan François, Dieu des chrétiens, Dieu des musulmans, Flammarion, 2012
  • Hamadi Redissi, La Tragédie de l’Islam moderne, Seuil, 2011.

Homepagina | Contact | Overzicht van de site | | Statistieken van de site | Bezoekers : 316 / 1154775

De activiteit van de site opvolgen nl  De activiteit van de site opvolgen België  De activiteit van de site opvolgen Dialoog   ?    |    titre sites syndiques OPML   ?

Site gebouwd met SPIP 3.0.28 + AHUNTSIC

Creative Commons License