missionarissen van afrika
missionnaires d’afrique

L A V I G E R I E . be
Tunesië

De Vaders van Afrika
HABIB BOURGUIBA 1903-2000

Band nr 1 / 2015
woensdag 25 maart 2015 door W. Trypsteen, M.Afr.

H[vert]abib Bourguiba[/vert] werd geboren op 3 augustus 1903 in Monastir in een familie van eenvoudige afkomst. Na zijn middelbare studies te Tunis bekomt hij zijn Baccalaureaat in 1924. Dan vertrekt hij naar de Sorbonne te Parijs om te studeren aan de rechtsfaculteit en aan het instituut van politieke wetenschappen. Na drie jaar heeft hij zijn licentie in de rechten en een hoger diploma van Politieke Wetenschappen. In ditzelfde jaar huwde hij met Mathilde, een Franse, die hij ontmoette tijdens zijn verblijf te Parijs.

[bleu marine]In 1927 keert hij terug naar Tunis[/bleu marine], waar hij zijn beroep als advocaat uitoefent en ook schrijft in de nationalistische dagbladen. Tijdens het congres van mei 1933 wordt hij lid van het uitvoerend comité van de Destour-partij. (De Destourbeweging werd opgericht in 1920 met als doel het verwezenlijken van een constitutioneel regime met zelfbestuur voor de Tunesiërs) Het woord Destour komt van het woord ‘Dustur’, wat gewoonte betekent of wet, grondwet. Maar in september neemt hij ontslag. Tijdens het congres van 1934 wordt de partij in twee gesplitst. Eén tak blijft conservatief en behoudt de naam Destour; de andere tak modernist heet Neo-Destour, waarvan hij Secretaris-Generaal wordt.

[bleu marine]In het midden van de jaren dertig[/bleu marine] wordt Bourguiba en nog anderen door de koloniale verdrukking naar het zuiden verbannen. Toen hij weer vrij kwam hernam hij de strijd, die de atmosfeer zeer gespannen maakte. Na de bloedige evenementen van 1938 wordt hij naar een gevangenis in Frankrijk gezonden en later overgebracht naar fascistisch Italië, waar hij vrij kwam in 1944.

[bleu marine]In 1945[/bleu marine] gaat Bourguiba naar Caïro en naar de Verenigde Naties om steun te zoeken voor het Tunesisch Nationalisme. Overtuigd dat de vrijheidsstrijd moet geleverd worden ter plaatse, keert hij terug naar Tunesië in september 1949. De nationalistische beweging is al beter bekend maar hij weigert het Franse memorandum van december 1951, dat een co-soevereiniteit wil opleggen.

Dan begint er een gewapende revolutie, die op [bleu marine]18 januari 1952[/bleu marine] uitbarst. Bourguiba wordt verbannen naar een archipel “La Galite” en nog naar het eiland Groix en ten slotte naar plaatsen dicht bij Parijs. Twee jaar later gaat president Mendès-France op bezoek naar Tunesië en houdt er een redevoering waarin hij aankondigt dat zijn gouvernement de interne autonomie van Tunesië zal herkennen op 3 juni 1955. Op 8 april 1956 wordt de “Assemblée Nationale Constituante” verkozen met Bourguiba als eerste president.
Een week later moet hij het eerste gouvernement vormen van het onafhankelijke Tunesië.

[bleu marine]Op 25 juli 1957[/bleu marine] wordt het Republikeinse regime uitgeroepen en wordt Bourguiba president van de republiek.

  • Hij begint schoonmaak te houden van alles wat naar de koloniale periode ruikt. Hervormingen volgen elkaar op om een moderne staat te creëren: de nationale soevereiniteit voltooien, de gemeenschap moderniseren door het onderwijs aan te moedigen en de code van het persoonlijk statuut af te kondigen. Het congres van Bizerte brengt de samenhang van de drie sectoren in voege: de publieke, de private en de coöperatieve sector, maar deze laatste loopt op een sisser uit en in oktober 1969 neemt hij zich voor de economische orientatie te veranderen.
  • Als verwoede vertegenwoordiger van de Arabische moderniteit, onderscheidt hij zich van zijn ambtgenoten door zijn buitenlandse politiek. Twintig jaar vóór de Egyptenaar Anouar el-Sadate is hij voorstander van normale relaties met Israël, maar zijn voorstel om een federatie te stichten tussen de Arabische staten en de Hebreeuwse staat, zal de woede van nationale separatisten op hem trekken.
  • Hoewel de Islam staatsgodsdienst blijft, heeft hij de macht van de religieuze overheid gefnuikt. De vrouwen krijgen een ongehoord statuut in deze Arabische wereld en zijn in sommige domeinen beter af dan de Franse. De veelwijverij is verboden, de echtscheiding toegelaten en vruchtafdrijving wordt legaal. Bourguiba zelf scheidt van Mathilde en huwt met Wassila, die hoe langer hoe meer macht krijgt naarmate ze ouder wordt.

[bleu marine]Op 12 september 1974[/bleu marine] verandert men de grondwet om de president tot aan zijn dood in zijn ambt te bevestigen. Natuurlijk in het voordeel van de leader Bourguiba. Jammer genoeg de politieke klantenbinding (cliëntelisme) neemt zodanig toe dat de sociale en economische ontwikkeling van het land er onder lijdt. De situatie wordt zeer moeilijk. De gevorderde leeftijd en de slechte gezondheid van de leader en ook zijn ongeschiktheid om de staatszaken te beheren, wakkeren de begeerte aan van al zijn medewerkers om hem op te volgen. Deze werkt het Islamisme in de hand en dat brengt het land in een burgeroorlog met altijd maar ergere opstanden.

De veiligheid en de stabiliteit van het land komen in gevaar en de eerste minister besluit op te treden op 7 november 1987. Hij zet de president Bourguiba af, want hij is kinds verklaart met ondersteuning van een doktersattest zodat hijzelf het lot van het land in handen neemt. Bourguiba krijgt huisarrest te Monastir, zijn geboortestad, waar [bleu marine]hij sterft op 6 april 2000, toen hij 97 jaar oud was.[/bleu marine]

Met het heengaan van Bourguiba verliest Tunesië een van de grootste leiders die het land naar de vrijheid van de onafhankelijkheid hebben geleid. En zeker ook een van de grootste staatsmannen, die de 20° eeuw heeft gekend in de Maghreb, in de Arabische wereld, in Afrika en in de derde wereld.

Uit verschillende bronnen

Voix d’Afrique
n°105 Déc.2014
 

Homepagina | Contact | Overzicht van de site | | Statistieken van de site | Bezoekers : 246 / 1152666

De activiteit van de site opvolgen nl  De activiteit van de site opvolgen Afrika  De activiteit van de site opvolgen Tunesië   ?    |    titre sites syndiques OPML   ?

Site gebouwd met SPIP 3.0.28 + AHUNTSIC

Creative Commons License