missionarissen van afrika
missionnaires d’afrique

L A V I G E R I E . be
‘De Kerk is fantastisch’ van Rik Torfs

‘Enkel in de Kerk kun je nog in alle rust onvolmaakt zijn’

vrijdag 25 september 2020 door Webmaster2

[bleu marine]Het voorjaar van Rik Torfs[/bleu marine] was gereserveerd voor het draaien van de documentaireserie Het Vaticaan. Toen werd alles anders. „Op de eerste dag van de lockdown begon ik aan De Kerk is fantastisch”, zegt hij. Een Nederlandse uitgeverij vroeg hem dat boek te schrijven na zijn passage in een podcast. Hij had er zin in, maar eigenlijk had hij geen tijd. „Tot mijn agenda plotseling maagdelijk wit werd.”

In de acht hoofdstukken van zijn jongste boek behandelt Rik Torfs evenveel aspecten van de katholieke Kerk, van het kerk-gebouw dat bezoekers vrij laat tot het geluk van de afbrokkeling van het kerkelijke morele gezag. „Het is een synthese van hoe ik de Kerk zie na er meerdere decennia mee bezig te zijn geweest, na goede en minder goede ervaringen”, zegt hij. „Ik probeer absoluut niet te doen alsof alles koek en ei is in dat wat bizarre instituut.”

– ‘Als je er maar niet te veel van verwacht.’ Was dat een goede ondertitel geweest?
Dat is een kernpunt. Mensen verwachten van de Kerk een morele zuiverheid die niet des mensen is of een inhoudelijk niveau om van achterover te slaan. Dat is er niet, want het is een menselijk instituut, waarin alle ondeugden van het mensenras kwistig zijn verspreid. Wie daarmee rekening houdt, kan net daaruit iets goeds halen. Soms biedt de Kerk ons iets, soms leer je dingen door je ertegen af te zetten, je er boos op te maken of er een beetje mee te lachen, wat ik altijd aanbeveel.

Veel mensen zijn in feite ongelovig geworden vanuit een overdreven geloof, omdat ze de Kerk zo belangrijk vonden dat ze haar zwakheden niet konden tolereren.
Hoe een sublieme boodschap nooit een volkomen uitwerking kan krijgen, is echter net interessant en geen reden om op te geven en niet langer te streven naar perfectie. Het feit dat die volmaaktheid er nooit zal zijn, geeft je daarbij net rust.

– Worstelen we niet op alle vlakken met het verlangen naar perfectie?
In een gesprek met de Franse filosoof Jean-Luc Marion overviel me de gedachte dat de Kerk wel de enige plek is waar je nog in alle rust onvolmaakt kunt zijn. Dat is straf. Enkele decennia terug was er de moralistische Kerk tegenover de lossere wereld, maar misschien is het vandaag omgekeerd. De wereld eist emotioneel evenwicht en een perfecte balans tussen werk en gezin, man en vrouw. Alles moet zo vlekkeloos geregeld zijn dat je er gek van zou worden. Misschien is de Kerk de plek waar dat niet hoeft, ook als je niet gelovig bent. Ik geef toe dat die gedachte nog geen gemeengoed is, maar het is mogelijk dat mensen het al aanvoelen.

– Het hoofdstuk ‘De Kerk als verrotting’ is verbazend enthousiasmerend. Hoe kan dat?
Ik pikte de idee lang geleden op van Michel de Certeau. Wanneer de Kerk het heel slecht doet, stelde hij in de jaren vlak na het Tweede Vaticaans Concilie, kan dat humus zijn voor iets nieuws. Daarin zit de gedachte dat je altijd opnieuw kunt beginnen. Dat beeld van verrotting is treffender dan het beeld dat kardinaal Danneels ooit poneerde, van de zelfreinigende bloedsomloop die de Kerk zou hebben. Dat is niet waar. Het is te simpel en stimuleert om te werken op automatische piloot. Het drukt ook een geloof in het heil van het instituut uit, terwijl vernieuwing toch van het individu moet komen, dat zich eventueel verzet tegen het instituut. Er zit ook de perverse gedachte in dat niet de leiders ontsporen, maar wij die moeten volgen. Dat is onwaar gebleken.

De Kerk reinigt zichzelf niet, dat gebeurt door externe impulsen.
– Waarom stelt u dat de Kerk nood heeft aan wie minder gelooft?
De Kerk is er voor de gekste mensen. Ook voor hen die er niets mee te maken willen hebben of er zich gekwetst door voelen, moet ze gastvrij zijn. We benaderen het geloof te veel vanuit een haast wetenschappelijk mantra. Is het er of is het er niet? Het bevindt zich echter op een totaal ander echelon en houdt voor mij ook de twijfel in. In Het Vaticaan vraag ik kardinalen of ze geloven in God. Zij zeggen dan dat ze nooit twijfelden, maar dat zou ik net niet erg vinden. Integendeel, het zou de meeste mensen opluchten. Twijfel hoort bij het geloof en we missen hem ook in de samenleving. De manier waarop we bij de coronacrisis omgaan met cijfers getuigt bijvoorbeeld van de alomtegenwoordige hunkering naar zekerheid.

– Wat hoopt u met uw boek te bereiken?
Ergens vrees ik dat het negatieve oordeel over de Kerk zo groot is dat mensen het niet zullen lezen, maar ik hoop dat ze het toch doen en dat ze zich daardoor minder gaan ergeren en misschien inzien dat er toch nog mogelijkheden zijn. Ik zou er ook ontzettend graag over willen over discussiëren. Mijn voormalige vicerector Didier Pollefeyt broedt op gesprekken met laatstejaars in het secundair onderwijs, waarbij ze naast mijn acht wegen een eigen beeld voor de Kerk zouden moeten zoeken. Dat zou ik geweldig vinden, jongeren die op die manier discussiëren over religie en Kerk. En mijn boek mogen ze daarbij tot de grond afbreken. Wie weet is het zelf ook pourriture, verrotting.

Online bekijken : www.kerknet.be

Homepagina | Contact | Overzicht van de site | | Statistieken van de site | Bezoekers : 143 / 1154713

De activiteit van de site opvolgen nl  De activiteit van de site opvolgen België  De activiteit van de site opvolgen Hedendaags geloof   ?    |    titre sites syndiques OPML   ?

Site gebouwd met SPIP 3.0.28 + AHUNTSIC

Creative Commons License